به گزارش گلستان ما به نقل از رادکانا؛ از چند سده اخیر و با رشد پرشتاب صنعت و فناوری در جهان، عقب‌ ماندگی مناطق روستایی بیشتر عیان گردیده است.

از آن‌جاییکه عموماً روستاییان نسبت به شهرنشینان دارای درآمد کمتری هستند و از خدمات اجتماعی ناچیزی برخوردار هستند، اقشار روستایی فقیرتر و آسیب‌پذیرتر محسوب می‌شوند که بعضاً منجر به مهاجرت آنان به سمت شهرها نیز می‌شود.

علت این امر نیز پراکندگی جغرافیایی روستاها، نبود صرفه اقتصادی برای ارایه خدمات اجتماعی، حرفه‌ای و تخصصی‌نبودن کار کشاورزی (کم‌بودن بهره‌وری)، محدودیت منابع ارضی (در مقابل رشد جمعیت) و عدم‌مدیریت صحیح مسؤلان بوده است.

به همین جهت، برای رفع فقر شدید مناطق روستایی ، ارتقای سطح و کیفیت زندگی روستاییان، ایجاد اشتغال و افزایش بهره‌وری آنان، تمهید ”توسعه روستایی“ متولد گردید.

بنابرتعریف، برنامه‌های توسعه روستایی، جزئی از برنامه‌های توسعه هر کشور محسوب می‌شوند که برای دگرگون‌سازی ساخت اجتماعی-اقتصادی جامعه روستایی بکار می‌روند.

اینگونه برنامه‌ها را که دولت‌ها و یا عاملان آنان در مناطق روستایی پیاده می‌کنند، دگرگونی اجتماعی براساس طرح و نقشه نیز می‌گویند.

این امر در میان کشورهای جهان سوم که دولت‌ها نقش اساسی در تجدید ساختار جامعه به منظور هماهنگی با اهداف سیاسی و اقتصادی خاصی به عهده دارند، مورد پیدا می‌کند.

از سوی دیگر توسعه روستایی را می‌توان عاملی در بهبود شرایط زندگی افراد متعلق به قشر کم‌درآمد ساکن روستا و خودکفاسازی آنان در روند توسعه کلان کشور دانست.

در گذشته بعضی مدیران و سیاست‌گذاران امر توسعه، صرفاً بر ”توسعه کشاورزی“ متمرکز می‌شدند که امروز نتایج نشان داده است که توسعه روستایی صرفاً از این طریق محقق نمی‌شود.

روستا جامعه‌ای است که دارای ابعاد اجتماعی مختلف است و نیازمند توسعه همه‌جانبه (یعنی توسعه روستایی) است نه صرفاً توسعه کسب‌وکار و نظامی به نام ”کشاورزی“، هرچند باید گفت که از طریق توسعه کشاورزی موفق نیز الزاماً توسعه روستایی محقق نمی‌شود.

چون اولاً فواید توسعه کشاورزی عاید همه روستاییان نمی‌شود (بیشتر عاید زمین‌داران، بخصوص مالکان بزرگ، می‌شود)، ثانیاً افزایش بهره‌وری کشاورزی باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی می‌شود (حداقل در درازمدت) و این خود باعث کاهش اشتغال روستاییان و فقر روزافزون آنان و مهاجرت بیشتر به سمت شهرها می‌شود.

“در تقویم کشور ایران ۱۵ مهر روز ملی روستا نامگذاری شده است.”

در این روز مسئولین روستا به تشریح عملکرد و اقدامات صورت گرفته در امر توسعه روستا می پردازند و یا با انجام برگزاری جشنواره ها و یا نمایشگاه هایی از توانمندی های روستا در جذب توریسم روستایی نقش فعالی داشته اند .

آیا به راستی مسئولان “روستای بالاجاده ” تا به حال موفق به انجام چنین فعالیت های درآمدزا و اشتغال زا شده اند و تا چه اندازه در توسعه روستا موفقیت هایی کسب کرده اند؟

اگر سیری به حوزه جغرافیایی بالاجاده داشته باشید متوجه مولفه های تهدید در امر توسعه بالاجاده خواهید شد.

رها سازی زباله های خانگی، نخاله های ساختمانی، فضولات حیوانی و غیره در بستر رودخانه های بالاجاده، محیط زیست و عرصه های منابع طبیعی، تخریب های نابخردانه به سایت های میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی، ناهمگن بدون ساخت و سازها در بافت قدیمی بالاجاده و عدم رعایت اصول معماری سنتی، مشکلات مهم اقتصادی، اجتماعی موجود در روستا که همگی از عوامل عدم توسعه پایدار در روستا بوده است .

برای اولین بار در سالروز ثبت تاریخی قلعه بالاده در فهرست میراث ملی کشور در تاریخ ۱۶ شهریور ۱۳۹۱ به شماره ثبت ۳۰۹۹۹ پیشنهاد روز بالاجاده را در تقویم روستا به “سامانه سورم سرا ” ارائه داده ام و سامانه سورم سرا هم بارها به این موضوع مهم پرداخته و اطلاع رسانی کرده است ، اما تاکنون این امر از سوی مسولان روستا تحقق پیدا نکرده است.

تنها راه توسعه روستای بالا جاده این است که کمی سطح توقعات خود را پایین آورده و در راه توسعه پایدار و در کنار هم و مسئولین یکدل و هم صدا حرکت کنیم و بالا جاده را به آن جایگاه اصلی خود در منطقه و کشور برسانیم

به قلم علی رحمانی (کارشناس اداره کل میراث فرهنگی استان گلستان )

انتهای پیام/