گلستان ما-مجتبی لشکربلوکی؛ طبق اعتقاد شیعیان خداوند به همه امامان امکان دسترسی به علوم غیبی الهی را عطا فرموده است، اما هر کدام از امامان فراخور موقعیت و ظرف زمان، مأموریتی ویژه داشته‌اند و مأموریت امام باقر(ع) گسترش علم و دانش در جامعه بود.
یعقوبی در کتاب خود می‌نویسد: «بدان سبب باقر نامیده شد که علم را شکافت. »
امام باقر(ع) مبانی فقهی و اعتقادیِ شیعه را بنیان‌گذاری کرد. این مبانی بعداً به‌طور نظام‌مند به وسیله‌ی فرزندش امام جعفر صادق(ع) شرح داده شد.
باقرالعلوم(ع) مطابق مأموریت شاخص خود در زمان امامت جامعه اسلامی به گسترش علم و دانش پرداخت که مهمترین آنان به شرح زیر می‌باشد:
عبدالملک بن مروان به پیشنهاد امام باقر(ع)، اقدام به ضرب سکه اسلامی کرد، پیش از آن معاملات با سکه‌های رومی انجام می‌شد.
ابو جعفر(ع) جنبش علمی به وجود آورد که در دوره امامت فرزندش امام صادق(ع) به اوج خود رسید.
امام محمدبن علی(ع) در علم، زهد، عظمت و فضیلت سرآمد بنی هاشم بود و روایات و احادیث وی در زمینه علم، دین، سنت نبوی، علوم قرآن، سیره و فنون اخلاق و آداب بدان حد است که تا آن روز از هیچ یک از فرزندان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به جا نمانده بود.
درگیری بین امویان و عباسیان بر سر حکومت، سبب شد تا فشار و نظارت شدید بر امام باقر(ع) و امام صادق(ع) کمتر گردد و آن بزرگواران بیشترین آرای فقهی، تفسیری و اخلاقی را در کتب فقهی و حدیثی از خویش بر جای گذارند.
از این رو راویانی چون محمد بن مسلم ۳۰ هزار حدیث و جابر جعفی ۷۰ هزار حدیث از امام باقر(ع) نقل کرده‌اند.
باقرالعلوم(ع) با استدلال‌های کافی عقاید فرق‌های انحرافی چون؛ خوارج، مرجئه، کیسانیه و غالیان را رد می‌کرد و میان عقاید اهل بیت با سایر فرق اسلامی مرزبندی نمود.
امام محمد بن علی(ع) با افراد مختلف بر سر فقه اسلامی مناظره‌های مختلفی داشتند که در تمام آن‌ها پیروز و حقانیت و علم خود را ثابت نمودند.
یکی از گروه‌هایی که در دوره امام باقر(ع) در جامعه اسلامی حضور داشتند و تأثیر عمیقی در فرهنگ آن روزگار بر جا گذاشتند، ‌یهودیان بودند، مبارزه با‌یهود و القائات سوء آن‌ها در فرهنگ اسلامی و انکار مطالبی که باعث خدشه‌دار شدن چهره واقعی پیامبران خدا می‌شد و تکذیب احادیث دروغین و ساخته و پرداخته‌یهودیان و جلوگیری از رواج اسرائیلیات، جزء اَهَم فعالیت‌های فرهنگی پنجمین امام بوده است.
تربیت شاگردانی در حد عالم دینی؛ شیخ طوسی شمار اصحاب و شاگردان امام باقر(ع) را که از او نقل حدیث کرده‌اند ۴۶۲ مرد و دو زن دانسته است.
در محافل غیرشیعی امام محمد باقر(ع) را از معتمدترین مراجعِ حدیث نبوی می‌دانند. عنوان «ثِقَة» که بالاترین درجهٔ اعتماد به یک محدث است، به او داده شده است.
آری امام محمد باقر(ع) به ما آموخت که یک مسلمان باید در کنار تقوا و سیر الی الله، اهل علم، مطالعه و اثر باشد و حضوری سازنده و مؤثر در جامعه داشته باشد.
انتهای خبر/۴۲۰۲