به گزارش گلستان ما؛ دکتر قربان قربانی نصرآبادی رییس موسسه تحقیقات پنبه کشور در یادداشتی نوشت: پنبه یک محصول راهبردی و با ارزش افزوده بسیار بالاست و نقش اساسی در ایجاد اشتغال (در مزرعه، بازرگانی، صنعت)، تولید سرمایه، گردش اقتصادی، ارز آوری و امنیت غذایی در سطح جهان ایفا می‌کند.

 پنبه علاوه بر تامین مواد اولیه تولید منسوجات و پوشاک، از نظر تامین امنیت غذایی و تامین روغن مقام سوم تا پنجم را در بین دانه های روغنی جهان داشته است. 

پنبه تامين‌کننده 6 درصد پروتئين مورد نياز دنيا و مواد خام صنايع پنبه پاک‌کني، ريسندگي، بافندگي، روغن‌کشي، نظامي، بهداشتي، تغذيه انسان، کابل‌سازي و... مي‌باشد. 

نظر به اینکه 90 درصد روغن کشور از خارج وارد می شود و با عنایت به مقدار روغن موجود در پنبه دانه (حدود 20 درصد)، افزایش تولید پنبه باعث خود اتکایی بیشتر، بهبود امنیت غذایی و تقویت پدافند غیر عامل می شود. 

کشت این محصول در کشور در سطحی معادل 98 هزار هکتار رواج دارد و سیاست های تحریمی دولت های استکباری، افزایش نرخ ارز، تغییر سیاست کشور های صادر کننده پنبه از صادرات محلوج به صادرات نخ و پارچه هشداری است به تصمیم گیران کشور که باید با حمایت مناسب از پنبه زمینه رشد و شکوفایی اقتصاد غیر نفتی را فراهم نمایند. 
 
بذر بعنوان مهم‌ترین نهاده تولید محصولات زراعی و عامل دستیابی به پتانسیل واقعی عملکرد کمی و کیفی یک ژنوتیپ محسوب می شود. 

با توجه به اهمیت کیفیت بذر و رابطه آن با تولید محصول، برنامه تکثیر، کنترل و گواهی بذر اهمیت ویژه‌ای در ارتباط با حفظ ویژگی ها و اصالت ژنتیکی یک رقم و تامین میزان بذر مورد نیاز کشاورزان دارد.

 همه ساله بذر مورد نیاز کشور در طبقات پايه بذري  شامل بذور طبقات نوکلئوس 1، نوکلئوس2 و سوپرالیت پنبه، توسط موسسه تحقیقات پنبه کشور برنامه‌ریزی و تولید می‌شود. 

در حال حاضر موسسه تحقیقات پنبه کشور 14 رقم تجاری را معرفی و نامگذاری کرده و سه رقم جدید پنبه نیز در مرحله معرفی است که انشاالله سال آینده در چرخه تولید و تکثیر قرار خواهد گرفت. 

تمامی ارقام مذکور مطابق نیازهای کشور و با توجه به تنوع اقلیمی مناطق پنبه کاری کشور اولویت بندی و معرفی شدند. كشت ارقام جديد پنبه موجب افزایش عملکرد  بیش از یک تن در هکتار نسبت به رقم تجاري، کوتاه شدن طول دوره رشد از 180 روز تا 120 روز شده است که بدلیل زودرسی بالا از خسارت سرماي پاييزه كه موجب بد باز شدن غوزه ها مي شود جلوگيري مي كند كه در مناطق سردسير مانند نواحي شمالي و مركزي  استان خراسان اين نكته حائز اهميت است .

 علاوه بر آن، این ارقام مي توانند در سيستم زراعت دو كشتي قرار گيرد. زودرسي بالا موجب صرفه جویی دو نوبتی در مصرف آب، فرار ازخسارت آفات انتهاي فصل پنبه شده كه مصرف كمتر سموم را بدنبال دارد و همچنين آزاد شدن سريع تر زمين جهت كشت بعدي و در نهایت تقویت پدافند غیر عامل گردد. 
 
استفاده مداوم از آفت‎كش‎هاي شيميايي تبعات منفي زيادي در بر دارد كه هزينه‎هاي گزاف سم و سمپاشي، مقاومت آفات به حشره‎كش‎ها و آلودگي محيط زيست از جمله آنها مي‎باشد. 

بنابراين با استفاده از ارقام مقاوم به آفات و بیماری‎ها در زراعت پنبه، ضمن پایین آوردن هزینه توليد، مشكل مقاوم شدن آفات به سموم نیز كمتر خواهد شد. 

مطالعه و بررسی روشهای مختلف در جهت کاهش جمعیت آفات و عوامل بیماریزا و علف‌های هرز ازجمله وظایف موسسه تحقیقات پنبه کشور می باشد.

 بررسی استفاده از عوامل بیوکنترل، دشمنان طبیعی، استفاده از مواد بومی طبیعی در جهت کنترل جمعیت آنها، مطالعه و شناسایی عوامل بیوکنترل جدید و ناشناخته، مطالعه و بررسی استفاده از مواد تحریک کننده سیستمهای مقاومت گیاهی در تنشهای مختلف زنده و غیرزنده، آزمایش سموم جدید علیه عوامل خسارت زای زنده، مطالعه پراکنش و تهیه نقشه های پراکنش عوامل خسارت زای زنده، بررسی میزان مقاومت ژنوتیپها و ارقام مختلف پنبه نسبت به مهم‌ترین عوامل خسارتزا اعم از آفات و بیماری‌ها و معرفی ارقام مقاوم و مناسب در مناطق مختلف کشت پنبه، بررسی تاثیر روشهای نوین زراعی نظیر کشت بدون خاکورزی، کم خاکورزی، کاشت گلدانی و سایر روشها در روی جمعیت آفات و عوامل بیماریزا و تاثیر آنها در کاهش یا افزایش میزان خسارت، بررسی تاثیر روشهای مختلف آبیاری در روی جمعیت آفات و عوامل بیماریزا و علف‌های هرز مزارع پنبه، جستجوی منابع مقاومت در بین ژنو تیپ‌های متعدد پنبه نسبت به مهم‌ترین عوامل بیماریزا و آفات، مطالعه استفاده از امکانات بومی و داخلی نظیر گوگرد تولیدی صنایع پتروشیمی در جهت کنترل عوامل بیماریزا و آفات، تولید پنبه های مقاوم به آفت (Bt Cotton)، علف کش و بیماری قارچی ورتیسیلیوم از طریق روش های نوین بیوتکنولوژی، مدیریت استفاده بهینه از مواد تنظیم کننده رشد و برگ ریز، بررسی كارايي سموم جديد و كم خطر در كنترل آفات مهم پنبه و اثرات آنها روي دشمنان طبيعي مهم (شامل كرم غوزه،

كرم خاردار و افات مكنده)، به روز رسانی قوانین و مقررات قرنطینه‌ای داخلی با توجه به تغییر الگوی کشت در کشور به منظور توسعه‌ی کشت در مناطق مختلف کشور، مدیریت عوامل خسارتزای پنبه در کشاورزی حفاظتی، بررسی امکان تهیه‌ی مواد شیمیایی مورد نیاز در کنترل آفات، علف‌های هرز و بیماری‌های پنبه در داخل کشور، برآورد خسارت ناشی از عوامل قهری و مدیریتی در پنبه، بررسی عوامل خسارتزای گیاهچه در مناطق مختلف و امکان ضد عفونی توأم بذر با عوامل شیمیایی مختلف، كنترل بيولوژيك آفات و بيماري هاي پنبه، بررسی کارایی و بهینه سازی مصرف علفکش‌های رایج و جدید مزارع پنبه کشور، بررسی فلور علف‌های هرز پنبه و ارائه راه‌کارهای پیشگیری و کنترل آنها، بررسی مقاومت آفات، عوامل بیماریزا و علف‌های هرز پنبه نسبت به سموم مصرفی، برآورد خسارت عوامل خسارتزای زنده و تعیین آستانه زیان اقتصادی آنها و بسیاری از برنامه‌های دیگر را می توان از اهم اقداماتی برشمرد که می توان در جهت تقویت پدافند غیر عامل در زراعت پنبه برشمرد.

 نظر به اینکه خسارت ناشی از حمله آفات، عوامل بیماریزا و علف‌های هرز پنبه به‌طور میانگین حدود 30 درصد محصول تولید شده از نظر کمی و کیفی است، لذا توجه به کاهش میزان خسارت حتی در اندازه های کم نیز می تواند تاثیر بسزایی در افزایش میزان تولید محصول، افزایش درآمد کشاورز و بهبود کیفی محصولات تولیدی شود. 

بر این اساس برنامه‌های موسسه بر اساس پایش مداوم و پیوسته مزارع پنبه از لحاظ جمعیت آفات، عوامل بیماریزا و علف‌های هرز و در راستای تکمیل این هدف ارائه روشها و راهکارهای نوین کنترل آنها است.

 همچنین با پایش و نظارت بر ظهور و بروز عوامل جدید قرنطینه ای با کمک سازمان حفاظت نباتات در جهت جلوگیری از ورود آفات و بیماری‌های قرنطینه ای و در صورت بروز مشکل ارائه راهکارهای مختلف بسته به موضوع در جهت رفع آن و بازگشت به حالت عادی است. 
 
اهم فعالیتهای موسسه تحقیقات پنبه کشور در تقویت پدافند غیر عامل:
 
تهیه هسته اولیه بذر پنبه بمنظور عدم وابستگی به خارج و جلوگیری از خروج ارز با توجه به مسائل اقتصادی و جلوگیری از ورود ارقام خارجی بدلیل مسائل قرنطینه ای
 
شکوفایی صنایع مرتبط با پنبه در راستای افزایش اشتغال، خروج ارز و افزایش بهره وری 
  
تامین بخشی از روغن مورد نیاز داخل از تخم پنبه با توجه به این که خودکفایی در تامین روغن یکی از اهداف برنامه بلند مدت کشور بوده است.
 
تکمیل بانک ژن موسسه بمنظور ذخیره و نگهداری ژرم پلاسم پنبه و ارقام بومی بعنوان ذخیره ژنتیکی با ارزش 
 
تهیه خوراک دام و طیور از رقم پنبه پاک که بدون گوسیپول بوده و طرحهای تحقیقاتی آن قبلا اجرا شده است.
 
توسعه کشت کنف و دیگر گیاهان لیفی بمنظور تامین کاغذ مورد نیاز داخل 
افزایش عملکرد و کیفیت پنبه با روشهای نوین زراعی و مدیریت مزرع 
پایش و پیش اگاهی مداوم و پیوسته مزارع پنبه به منظور مدیریت آفات، بیماریها و علف‌های هرز 
تقویت و تکمیل حفاظت فیزیکی و دیوار کشی ایستگاه های تحقیقاتی 
تجهیز آزمایشگاه، ایستگاه های تحقیقاتی و ستاد موسسه به دوربین حفاظتی تحت شبکه مخابراتی 
تلاش برای اصلاح ارقام نسبت به شوری و خشکی متناظر با افزایش مشکل خشکسالی و شور شدن خاک 
تلاش برای معرفی ارقام مناسب برداشت ماشینی برای مقابله با خطر کمبود کارگر، کاهش هزینه و کاهش مشکل پنبه کاران 
تکمیل دانش فنی کرک زدایی بذر پنبه برای تولید بذر با کیفیت و افزایش توان رقابت با بذرهای خارجی.

انتهای پیام/