به گزارش خبرنگار سرویس اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «گلستان ما»؛ در نوروز سال ۱۴۰۴ گلستانی‌ها بهار معنوی را هم‌زمان با بهار طبیعت جشن گرفتند و زیبایی‌های رسوم رمضان با نوروز نیز جلوه‌های ویژه‌ای را رقم زده است.
در استان گلستان که به نگارستان ایران معروف است بالغ بر ۱۶ قوم حضور دارند که آداب و سنن آن‌ها در دل تاریخ ماندگار شده و به نوروز سال ۱۴۰۴ رسیده است.
یکی از اقوام که می‌توانیم بگوییم اصالت خود را در استان حفظ کرده و سنت‌های خود را از دیرباز تداوم بخشیده است اقوام ترکمن هستند، گرچه بسیاری از رسوم در بین ترکمن‌ها در نوروز منسوخ شده است؛ اما هم‌جواری با کشور ترکمنستان باعث شده که در این ایام دید و بازدیدهای نوروزی افزایش یابد.
در کشور ترکمنستان برای احیای رسم دیرینه به دستور رئیس‌جمهور ۲۱ مارس یا همان یکم فروردین را به‌عنوان آغاز سال نو جشن می‌گیرند و ازآنجایی‌که این هم‌جواری و پیوند خویشاوندی بین اقوام ترکمن با مردم ترکمنستان وجود دارد؛ لذا در این ایام شاهد رونق‌گرفتن سفرهای بین این مناطق هستیم.
مسابقات اسب‌سواری که در میان ترکمن‌ها جایگاه خاصی در همهٔ طول سال دارد، در نوروز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و از این همین رو جشن‌های نوروزی ترکمن‌ها با مسابقات اسب‌سواری توأم است و این مسابقه‌ها از ارکان اصلی جشن‌های نوروزی ترکمن‌ها به‌شمار می‌رود.
در ترکمن‌صحرا نیز این مسابقات در کورس بهاره نیز رونق می‌گیرد که علاقه‌مندان خاص خود را دارد، اسب ترکمن گونه‌ای از اسب بانژاد ترکمن خالص است که در منطقه ترکمن‌صحرا و ترکمنستان زیست کرده و پرورش می‌یابد و نه‌تنها در ایران بلکه در خارج از ایران نیز این اسب مورد توجه سوارکاران است.
زنان ترکمن از روزها قبل از نوروز اقدام به طبخ انواع شیرینی و خوراکی‌های شیرین می‌کنند که سمنو یکی از این شیرینی‌ها است، از غذاها و شیرینی‌های سنتی و محلی ترکمن‌ها می‌توانیم به نوروز کچه، نوروز بامه اشاره کرد که جای خاصی در سفره‌های نوروزی ترکمن‌ها دارد.
یکی از رسوم دیگر این است که در چهارشنبه آخر سال کودکان و نوجوانان با پوشاندن سروصورت خود، در یک‌دست قاشق و در دست دیگر ظرفی فلزی مانند کاسه گرفته و به پشت در خانه همسایه‌ها می‌روند و با خواندن ترانه‌های محلی، آمدن بهار را نوید می‌دهند و از صاحب‌خانه طلب عیدی می‌کنند.
البته گرچه این رسم در مناطق ترکمن‌صحرا استان گلستان کمتر دیده می‌شود؛ ولی بیانگر آن است که اقوام ایرانی از یک‌خرده فرهنگ‌های مشترک برخوردار هستند.
در ایام نوروزی همچنین سفر و دیدوبازدید در بین ترکمن‌ها رونق دوچندان می‌گیرد، حضور در تفرجگاه‌ها در ایام نوروزی با رسم سیزدَه‌بدَر اقوام ایرانی آمیخته شده است.
سیزدَه‌بدَر سیزدهمین روزِ فروردین‌ماه و از جشن‌های نوروزیِ ایران است. در گاه‌شمارهای رسمیِ ایران، پس از انقلاب، این روز، روز طبیعت نام‌گذاری شده است و فلسفه سیزده‌بدر در سنت ایرانیان باستان جشنی به مناسبت پیروزی ایزد باران بر دیو خشک‌سالی اپوش است.
در ایران باستان مردم پس از برگزاری مراسم نوروزی، سیزدهمین روز که به ایزد باران تعلق دارد و با تیر یا تشتر نام‌گذاری شده است را به دشت و صحرا می‌رفتند و به شادی و پای‌کوبی می‌پرداختند و آرزوی بارش باران را از خداوند می‌کردند که این روز در اقوام مختلف ایرانی تنها به‌روز ۱۳ فروردین خلاصه شده است.
در ترکمنستان در ایام نوروز بازی‌های بومی و محلی و مسابقات رواج پیدا می‌کند و در حین این بازی‌ها و سرگرمی‌ها، ترکمن‌ها زیادی در محل جمع می‌شوند و با تشویق‌های پی‌درپی به این مسابقات رونق خاصی می‌دهند. پوشیدن لباس نو، دیدوبازدید و پریدن از روی آتش از دیگر رسوم ترکمن‌ها در ایام عید نوروز است.
این رسم و رسوم‌ها کمتر در بین مردم ترکمن‌صحرا استان گلستان در ایام نوروز دیده می‌شود؛ ولی در طول سال در ایام و مناسبت‌های مختلف از نوروز تا مراسم عروسی و جشن‌ها ترکمن‌ها با «گورش» کشتی سنتی ترکمن به شادباش می‌پردازند.
یکی از مراسم بسیار قدیمی و مورد علاقه در بین ترکمن‌ها با قدمت بسیار بالا برگزاری مسابقات کشتی ترکمنی (کشتی با شال) است که در پایان مراسم عروسی در یک محوطه باز در حیاط صاحب جشن با حضور پهلوانان ترکمن برگزار می‌شود.
گورش در زبان ترکمنی به معنی «دیدار» است و ترکمن‌ها این اسم را به کشتی سنتی خود داده‌اند که به نظر به معنی «مواجهه رودررو» در این نوع کشتی است.
کشتی گورش جزو میراث ناملموس ترکمن‌ها به‌حساب می‌آید که از جمله شیوه‌های ماندگاری فرهنگ پهلوانی و جوانمردی در بین طوایف ترکمن به‌شمار می‌رود، گورش آن‌قدر برای مردم منطقه اهمیت دارد که هیچ جشنی بدون آن برگزار نمی‌شود.
البته تقارن ماه رمضان با نوروز باعث شده که بسیاری از رسوم ترکمن در این ایام مثل دیدوبازدیدهای نوروزی عید فطر گره بخورد.
ترکمن‌ها اعتقاد زیادی به برکت عید فطر دارند و در روزهای آخر ماه مبارک رمضان برای تازه‌عروس‌ها هدایایی می‌برند تا در روز عید فطر به‌عنوان عیدی استفاده کند.
پهن کردن سفرهای رنگین و پذیرایی از مهمانان، صدقه دادن به نیازمندان و دیدار با اهل قبور از دیگر سنت‌های مردم ترکمن در روز عید فطر است.
مردان ترکمن در روز عید فطر به عیدگاه می‌روند و در صفوف فشرده و منظم به سخنان واعظان گوش می‌دهند و نماز عید فطر را اقامه می‌کنند. پس از آن به دیدوبازدید اقوام، خویشاوندان و دوستان رفته و عید را تبریک می‌گویند. دیدار اهل قبور هم از سنت‌های مردم ترکمن در روز عید فطر است. هر یک از خانواده‌های ترکمن سفرهای رنگین پهن می‌کنند تا از مهمانان خودپذیرایی کنند. بسیاری از خانواده‌ها در روز عید مراسم صدقه دارند و نزدیکان و همسایگان را برای صرف ناهار دعوت می‌کنند.
انتهای خبر/
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد