به گزارش گلستان ما به نقل از راه دانا؛ تحریم های ایسا موضوعی است که چند ماه گذشته نه تنها ذهن مسئولان سیاست خارجه ایران بلکه ذهن مردم را هم به خود درگیر کرده است؛ لایحه تحریم ایران و لیبی (انگلیسی: Iran and Libya Sanctions Act) یا ایلسا (ILSA) از لوایح کنگره بود که بر شرکت‌هایی که با ایران و لیبی کسب و کار کنند تحریم اقتصادی اعمال می‌کرد. در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۶، این لایحه به لایحه تحریم ایران یا آیسا یا ایسا (ISA) تغییر نام داده شد؛ چرا که دیگر به لیبی اعمال نمی‌شد، و تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۱ تمدید شد.

این قانون در ایران به نام پیشنهاد دهنده آن در سنا سناتور آلفونسو داماتو به قانون داماتو مشهور شده است و سال ۱۹۹۶ برای اعمال تحریم‌هایی علیه ایران به تصویب رسید.

بر اساس این قانون هر ساله تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع می‌شود که در کنار تمام تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه، تحریم‌هایی که هر سال با درخواست رئیس‌جمهور آمریکا تمدید می‌شود جایگاهی خاص دارد. این تحریم‌ها از 19 سال پیش هر سال تمدید شده‌اند.

بازی دوگانه اوباما و مجلس سنا با تمدید تحریم‌های ایران

اگرچه بیستمین سال این تحریم ها هم سپری شد و بدون دخالت برجام این تحریم ها دیگر به پایان رسیده بود، اما بر اساس برجام نیز تحریم های جدیدی نباید علیه ایران وضع می شد؛ در ادامه باراک اوباما در سال 95 رئیس جمهوری آمریکا در مهلت قانونی از امضای مصوبه کنگره درباره تمدید قانون تحریم ایران (ISA) خودداری کرد و بدین ترتیب با وجود عدم امضای توسط رئیس جمهوری آمریکا به دلیل داشتن رای بیش از دو سوم نمایندگان مجلس سنا و نمایندگان این مصوبه به طور خود کار تبدیل به قانون شد.

در هر حال بار دیگر این تحریم ها بدون امضای اوباما تبدیل به قانون و تمدید شد؛ به اعتقاد همه کارشناسان این موضوع نقض برجام به شمار می رفت. از طرف دیگر باراک اوباما در آبان سال ۹۵ و در واپسین روزهای ریاست‌جمهوری خود، قانون وضعیت اضطراری علیه ایران را تمدید کرد.

به این ترتیب هر 6 ماه یکی بار می بایست رئیس جمهور آمریکا هرکس که می خواهد باشد برای اینکه تحریم جدیدی علیه ایران وضع نشود قانون تعلیق تحریم ها را امضا کند.

شرط و شروط ترامپ برای امضای تعلیق تحریم ها

با تغییر ریاست جمهوری آمریکا و روی کار آمدن ترامپ، خط و نشان های ترامپ برای خروج از برجام آغاز شد؛ 25 دی ماه سال 96، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا با امضای معافیت‌های تحریمی برای ایران تعلیق تحریم‌های هسته‌ای را تمدید کرد.

وی همچنین گفته بود: هر طرح قانونی که من درباره برجام امضا می‌کنم بایستی شامل چهار مؤلفه باشد: اولاً، بایستی از ایران بخواهد اجازه بازرسی‌های نظامی در همه سایت‌های مورد درخواست بازرسان بین‌المللی را بدهد.»
«دوم، بایستی ضمانت کند ایران هرگز حتی به تملک سلاح هسته‌ای نزدیک هم نمی‌شود. سوم، بر خلاف این توافق هسته‌ای مفاد آن طرح نبایستی تاریخ انقضا داشته باشند. سیاست من این است که تمامی مسیرهای ایران برای دستیابی به بمب، نه برای ده سال بلکه برای همیشه بسته شوند. چهارم، این طرح بایستی به صراحت برای اولین بار در قوانین آمریکا ذکر کند که موشک‌های دوربرد و برنامه‌های تسلیحات اتمی، جدانشدنی هستند و ساخت و آزمایش موشک‌ توسط ایران بایستی مشمول تحریم‌های شدید شود.

موعد دوم تمدید تعلیق تحریم‌ها 22 اردیبهشت ماه است که ترامپ بارها اعلام کرده که زیر بار تمدید دوباره تعلیق تحریم ها نخواهد رفت و به عبارت دیگر از برجام خارج می شود؛ وی از زمان رسیدن به قدرت برجام را «یک توافق بد» دانسته و همواره اعلام کرده است که کشورش از توافق هسته‌ای خارج خواهد شد.

آقای ظریف وزیر خارجه ایران در گفتگو با نیویورکر گفته در صورت خروج آمریکا از برجام ایران سه گزینه خواهد داشت: 1- خروج متقابل از توافق و از سرگیری غنی سازی هسته ای با سرعت بیشتر، 2- شکایت رسمی به کمیسیون مشترک برجام و 3- خروج ایران از ان پی تی. بعد از این صحبت ظریف، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز خروج از ان پی تی را محتمل ترین واکنش ایران به خروج آمریکا از توافق هسته ای عنوان کرد. صحبت مقامات ایران در ماههای اخیر نشان می دهد با خروج آمریکا از توافق برجام، احتمال باقی ماندن ایران در این توافق اندک است.

واکنش ایران در قبال عدم امضای تعلیق تحریم‌ها

اعلام موضع صریح ترامپ در خصوص خروج از برجام واکنش های متعددی را از سوی مقامات ایرانی به دنبال داشت؛ مقامات ایرانی هر کدام به فراخور زمانی موضع های مختلفی را اتخاذ کردند.

ظریف: از NPT خارج می‌شویم

در همین راستا ظریف وزیر خارجه ایران در گفتگو با نیویورکر گفته در صورت خروج آمریکا از برجام ایران سه گزینه خواهد داشت: 1- خروج متقابل از توافق و از سرگیری غنی سازی هسته ای با سرعت بیشتر، 2- شکایت رسمی به کمیسیون مشترک برجام و 3- خروج ایران از ان پی تی.

شمخانی: برجام امتحانی برای کشورهای غربی است

در ادامه واکنش ها و بعد از این صحبت ظریف، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز خروج از ان پی تی را محتمل ترین واکنش ایران به خروج آمریکا از توافق هسته ای عنوان کرد.

شمخانی امروز هم با اشاره به اظهارات و اقدامات رییس جمهور متوهم آمریکا در موضوع برجام گفت؛ موفقیت یا شکست برجام به عنوان توافقی سیاسی و امنیّتی که به تأیید شورای امنیّت سازمان ملل رسیده ،آزمونی تاریخی برای ارزیابی اثرگذاری منطق گفتگو به جای منازعه و همچنین میزان کارآیی نهادهای بین المللی برای حل و فصل مسالمت آمیز چالشهای گوناگون در جهان است.

وی همچنین گفت: اگر رئیس جمهور فعلی آمریکا توافق و تعهد دولت قبل از خود را قبول ندارد؛ قطعاً هیچ کشور دیگری حاضر به مذاکره و توافق با آمریکا نخواهد بود چرا که این احتمال وجود دارد که دولتهای بعد نیز تعهدات دولت فعلی را رد کنند.

روحانی: خروج از برجام پشیمانی تاریخی خواهد داشت

روحانی هم به عنوان رئیس جمهوری که دولت متبوع او اصرار به انعقاد توافق هسته ای داشت در واکنش به اظهارات ترامپ عنوان کرد: ملت ایران به عهد خود وفادار است اما به صراحت می گوید راجع به سلاح و دفاع از کشور با کسی مذاکره نخواهیم کرد.

وی ادامه داد: آمریکا همیشه علیه ملت ایران فتنه کرده اما هیچ گاه در برابر عظمت ایران موفقیت به دست نیاورده است. این بار نیز دوباره اشتباه می کند و اگر بخواهد از برجام خارج شود به زودی خواهد دید پشیمانی تاریخی برای او خواهد بود.
رئیس جمهوری گفت: به ملت ایران با صراحت می گویم از چند ماه پیش تمام دستورات لازم به بخش های اجرایی کشور داده شده است، به سازمان انرژی اتمی دستوارت لازم ابلاغ شده و چند روز پیش نیز با مسئولان ارشد این سازمان صحبت کرده ام.

بروجردی: ایران ظرف چند روز می تواند به میزانی که نیاز دارد غنی سازی اورانیوم را بالا ببرد

علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی در رابطه با اظهارات سناتور آمریکایی ترامپ مبنی بر عدم خروج ایالات متحده از برجام و تمدید توافق برای مدت کوتاهی، گفت: باید اذعان کرد ترامپ بازنده بازی است که در خصوص برجام شروع کرده است.

وی همچنین گفت: وقتی توافق مهم بین المللی توسط کشور آمریکا مورد نقض یا تهدید به نقض می شود، عملا با حیثیت بین المللی این کشور بازی می شود و نشان می دهد ایالات متحده در عرصه بین الملل قابل اعتماد نیست.

بروجردی در جای دیگر گفته بود: سیاست ترامپ عملا پایه های ان پی تی را در جهان سست خواهد کرد که این نشان از بی اعتمادی جهان به آمریکاست. جمهوری اسلامی ظرف چند روز می تواند به میزانی که نیاز دارد غنی سازی اورانیوم را بالا ببرد، البته خط قرمز ما بمب هسته ای است که مخالفت جدی آن بر اساس ان پی تی و فتوای رهبر معظم انقلاب است.

نوبخت: ایران مهیای مواجهه با شرایط پس از برجام

محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز در واکنش به اظهارات اخیر ترامپ مبنی بر اینکه زودتر از 22 اردیبهشت تصمیم نهایی خود را درباره برجام اعلام می کند گفت: تا 22 اردیبهشت ماه، به احتمال قوی آمریکا از برجام خارج می شود و ما باید منتظر متفاوت شدن اوضاع کشور باشیم.
وی گفته است آماده متفاوت شدن فضا هستیم و تدابیر و بودجه های لازم را برای روزهای متفاوت با امروز، آماده کرده ایم. محاصره اقتصادی، همچنان وجود دارد و وظیفه ما این است که آن را بشکنیم.

اوباما به عنوان رئیس جمهوری که برجام در دوران ریاست جمهوری او و با هدایت های او به نتیجه رسیده بود در آخرین لحظات حضورش در سمت ریاست جمهوری با امضای وضعیت اضطراری علیه ایران، برجام را مشروط به امضای رئیس جمهور بعدی یعنی ترامپ کرد؛ حقیقت این است که تفاوتی میان رویکرد جمهوری خواهان و دموکرات ها در قبال برجام وجود ندارد.

حتی اگر ترامپ هم تعلیق تحریم ها را امضا نکند، به لحاظ سیاسی راه های زیادی پیش روی ایران است و هرچند از قبال اعتماد مسئولان به آمریکا، کشورمان متحمل برخی از ضرر ها شده است اما در نهایت مسیرهای سیاسی بازگشت به روی ایران باز است که به نظر می رسد محتمل ترین اقدام سیاسی ایران خروج از NPT خواهد بود.

انتهای پیام/