مدافعان سوسنگرد چه کسانی بودند

با حمله عراق در ۳۱ شهریور سال 59 به ایران اسلامی، عناصر تیپ ۳ زرهی لشکر ۹۲ اهواز، مستقر در پاسگاه صفریه و سوبله، نتوانستند حملات عراق را دفع کنند و به ناچار به عقب رانده شدند و در مقابل  لشکر ۹ مکانیزه عراق کم کم به محور سوبله، تنگه چزابه و ارتفاعات الله اکبر ‌رسید.

عراقی‌ها موفق شدند روی رودخانه کرخه و رمیم پل شناور نصب کنند و به این ترتیب بستان به طور کامل سقوط کرد و عراقی‌ها از شمال و غرب وارد این شهر شهر شدند. آن‌ها با پیشروی در محور بستان – سوسنگرد این شهر  را هم از سمت غرب مورد تهدید قرار دادند؛ علاوه بر این عراقی‌ها در جنوب کرخه و از محوه نشوه، کوشک، طلائیه و جفیر وارد ایران شده و در این محور رو به شمال پیشروی کرده و به کرانه جنوبی کرخه کور رسیدند.

عراقی ها با عبور از کرخه کور، به قصد تصرف حمیدیه و سوسنگرد در دو ستون پیشروی کردند، به حاشیه جنوبی حمیدیه و سوسنگرد رسیدند و پس از شکستن مقاومت مدافعان (پاسدار و ژاندارم )سو سنگرد را  در ۶ مهر ماه سوسنگرد را اشغال کردند .

فرماندهان عراقی اداره شهر اشغال شده سوسنگرد را به گروه "جبهه التحریر" سپردند، چهار روز بعد یعنی در 10 مهر ماه سال 59 رزمندگانی از سپاه اهواز به فرماندهی "علی غیوراصلی" شهر را آزاد کردند و جبهه التحریر را بیرون راندند؛ پیشروی عراقی‌ها به سوی اهواز ادامه یافت تا این که پاسداران اهواز، شب هنگام ۹مهر 59  با شبیخون به عراقی‌ها قوای ارتش عراق را مجبور به عقب نشینی کردند و با همکاری هوانیروز و دیگر نیروهای ارتش تعقیب عراقی‌ها ادامه یافت، طوری که در 10 مهر ماه سال 59 سوسنگرد آزاد شد.

عراق حملات مجدد خود را از ۱۷مهر ماه سال 59 در این منطقه از سر گرفت و چهار روز بعد در ۲۱ مهر سال 59 شهر بستان هم به اشغال عراقی ها درآمد و در ادامه 24 آذر سوسنگرد را از سه طرف  به محاصره عراقی ها درآمد اما  ۲۰۰ رزمنده مدافع شهر با مقاومت خود مانع سقوط شهر شدند(از افرادی که در این شهر باقی‌مانده بودند، رزمنده‌های آذربایجانی بودند که به خاطر همین در شهر تبریز  بوستانی به همین اسم، نامگذاری شده است) ؛ دو روز بعد در ۲۶ آبان سال 59 رزمندگان ارتش، سپاه و ستاد جنگ‌های نامنظم (گروه شهید چمران) به کمک محاصره شدگان آمدند.

حصر سوسنگرد چگونه شکسته شد

 در عملیات آزاد سازی  سوسنگرد قرار بود پاسداران وتیپ 2 لشکر 92 زرهی خوزستان و نیروهای ستاد  به صورت هماهنگ جنگهای نامنظم انجام دهند؛ کلیه هماهنگی‌ها برای انجام عملیات و نجات مدافعان توسط حضرت آیت الله خامنه‌ای- شهید چمران انجام گرفته بود و قرار بود صبح روز 26آبان هم  نیروی اصلی عملیات که همان تیپ 2 زرهی 92 بود حمله خود را به سوسنگرد آغاز کنند.

شب ساعت حدود 12 شب فرمانده لشکر 92 زرهی امیر سرتیپ غلامرضا قاسمی نو در تماس تلفنی با حضرت آیت الله خامنه‌ای اظهار داشت که فرمانده نیروی زمینی ارتش تیمسار ظهیر نژاد اظهار داشته که تیپ 2 نباید در عملیات شرکت کند وچون احتمال انهدام تیپ وجود دارد به دستور بنی صدر از شرکت در این عملیات خوداری کند. با این دستور عملا عملیات لغو می شد وسوسنگرد نیز سقوط می کرد وتمام مدافعان به شهادت می رسیدند.

بلافاصله حضرت آقا در تماس تلفنی این مساله را باحضرت امام در میان می گذارند وامام هم می فرمایند تیپ باید شرکت کند ونیازی به اجازه بنی صدر نیست حضرت آقا هم فورا نامه ای به فرماندهی لشکر2زرهی می نویسند که تیپ باید در عملیات شرکت کند وهرکس از این دستور سرپیچی کند مسوول است شهید چمران تیز در زیرنامه متنی را اضافه میکند با این مضمون که اگر تیپ فردا عمل نکند 500نفر از مدافعان فردا به شهادت می رسند واگر من زنده باشم با مسوول متخلف برخورد خواهم کرد ((منظور بنی صدر می باشد))ازآن طرف فرماندهی متعهد لشگر 2 هم که علاقه خاصی به رهبر معظم انقلاب داشتند تیپ رادر حالت آماده باش قرار می دهند وفردا صبح عملیات به فرماندهی شهید چمران وامیر قاسمی نو در مورخه 26/8/59 اغاز می شود وباحمایت چند فروند بالگرد توپدار کبری محاصره سوسنگرد شکسته می شود.

در عملیات آزاد سازی  سوسنگرد شهید چمران  که در خط مقدم شرکت داشتند از ناحیه پا به شدت مجروح شدند و یکی از محافظانش هم به شهادت  رسید.

شهید چمران با یک کامیون عراقی وبه همراه دیگر محافظش با کامیون به عقب برمی گردد؛شهید چمران را برای مداوا به تهران منتقل می کنند . این عملیات با فرماندهی مستقیم رهبر انقلاب وشهید چمران به پایان می رسد و سوسنگرد برای همیشه آزاد می شود.

اسامی خلبانانی که در  شکست حصر سوسنگرد حضور داشتند

در عملیات آزاد‌سازی سوسنگرد در ۲۶ آبان‌ماه سال ۱۳۵۹ که به شکست حصر سوسنگرد منجر شد از 24  خلبان نیروی هوایی شرکت داشتند « هوشنگ کیان‌آرا»، «سید محمدتقی حسینی»، «محمد کام‌بخش ضیایی»، «نعمت‌الله اکبری سامانی»، « یونس خوش‌بین» و « ابراهیم‌ امیدبخش»  به شهادت رسیدند؛ همچنین «استوار دوم شهید حسین سلمان‌زاده»، «گروهبان یکم شهید ابراهیم قهوه‌چی‌زاده»، «استوار دوم شهید غلامعلی حلاج قدوی»، «سروان فنی شهید عبدالله عیسی‌پور»، «ستوان دو شهید سیدعلی اکبر حیدری»  از دیگر شهدای این عملیات بودند؛ در آزادسازی سوسنگرد 795  عراقی هم کشته شدند.

 «داود صادقی»، «محمود نعیمی»، «شیرافکن همتی»، «جلال آرام»، «پرویز نصری»، «بهنام غنامیان»، «احمد مهرنیا»،‌ «سید اسماعیل موسوی»، «سیاوش مشیری» «حبیب‌الله بقایی» ،«داوود سلمان»، «قاسم محمدامینی»، «ایرج عصاره»، «اکبر توانگریان» و همچنین خلبانان «محمد مسبوق»، «رضا رمضانی»، «فضل‌الله جاوید‌نیا» و «داوود عسگری»  خلبانان هواپیمای F5 شرکت‌کننده در عملیات آزاد‌سازی سوسنگرد بودند.

مشخصات عملیات سوسنگرد:

آغاز عملیات ۲۶/۸/۱۳۵۹

پایان عملیات ۲۶/۸/۱۳۵۹

جبهه جنوبی

مکان عملیات سوسنگرد

نوع تک نیمه گسترده

فرماندهی مشترک

سازمان عمل‌کننده مشترک (ارتش - سپاه - ستاد نیروهای نامنظم)

ایران : 6 گردان پیاده و زرهی

عراق : 8 گردان پیاده و زرهی

در زمان جنگ ارتش عراق ۳ بار برای تصرف سوسنگرد تلاش کرد که با مقاومت شدید مردم مواجه گردید ولی در حمله سوم شهر در محاصره ارتش عراق قرار گرفت ، بدین ترتیب که بعد از شکست نخستین تلاش دشمن در اوایل مهرماه جهت اشغال سوسنگرد ، بعد از سقوط خرمشهر در اواسط آبان، دشمن یک بار دیگر برای تصرف شهر اقدام و آن را محاصره کرد ؛ در شرایطی که مدافعان شهر آخرین مقاومت ها را انجام می دادند ، 2 گردان زرهی از ارتش با همراهی نیروهای سپاه ، بسیج و ستاد جنگهای نامنظم دکتر چمران ، در امتداد جاده سوسنگرد-حمیدیه دست به حمله زده و ضمن شکستن خط محاصره ، عراقی ها را از داخل شهر عقب راندند.

انتهای پیام/