بالگرد کبرای ایران دارای دو نمونه هستند. یک نمونه فقط دارای توپ سه لوله ۲۰ میلیمتری و راکت انداز بوده که در ایران ملقب به «جنگنده کبرا» است و دیگری علاوه بر توپ و راکت، توانایی شلیک موشک ضدتانک تاو نیز دارد. در بالگرد کبرا هر دو خلبان امکان هدایت بالگرد و شلیک تسلیحات را دارند اما خلبان کابین جلو دارای ادوات هدفگیری دقیقتر و خلبان کابین عقب دارای تجهیزات هدایت بهتر و کاملتری است. در نمونه دارای موشک تاو نیز سامانه هدفگیری در کابین جلو قرار داده شده است. نوع پایه موشک تاو نیز تا ۳۸۵۰ متر برد دارد. این نمونه دارای هدایت سیمی بوده و احتمال اصابت آن به هدف ۹۵ درصد است. این موشک ۱۸.۵ کیلوگرمی که ۳.۶ کیلوگرم مواد منفجر دارد، با طول ۱.۱۶ متر و قطر ۱۵ سانتیمتر، به بیشینه سرعت ۳۱۰ متر بر ثانیه دست یافته و می تواند تا ۵۵۰ میلیمتر در زره نفوذ کند.

این موشک در مدل هوا پرتاب قدیمی شده و ناوگان بزرگ بالگردهای کبری هوانیروز به یک ارتقا در بخش تسلیحاتی نیاز داشتند. برد موشک های تاو هواپایه و قدرت نفوذ آنها برای شرایط نبردها در فضای جدید نیازند ارتقاء و بهسازی بود و در همین راستا اخیراً سه سلاح جدید برای ناوگان بالگردهای کبری رونمایی شده است.

دهلاویه هواپایه؛ موشک معروف به آسمان رفت

یکی از تسلیحات رونمایی شده برای بالگردهای کبری، موشک دهلاویه هواپرتاب است. این موشک در حقیقت مدل ایرانی از موشک معروف روسی کورنت است که در سالهای اخیر خصوصاً در منطقه خاورمیانه شهرت زیادی را برای خود دست و پا کرده است. این موشک با استفاده از بالک های نصب شده در دماغه آن کنترل (راهبری) شده و بالک های عقبی آن نقض پایدارساز را دارند. تمامی این بالک ها در داخل لوله پرتاب به شکل جمع شده قرار گرفته و پس از پرتاب باز می شوند. هدایت این موشک از نوع نیمه خودکار فرمان به خط دید سوار بر پرتو لیزر است.

به طور معمول موشک های دهلاویه یا کورنت در نمونه زمین پایه در حدود ۵ کیلومتر برد دارند اما بنا به اعلام مسئولین هوانیروز، مدل هوا پایه این موشک برد بیش از ۸ کیلومتر دارد و می تواند تا در ۱۲۰۰ میلی متر زره نفوذ کند. موشک دهلاویه در حقیقت به دلیل نوع خاص هدایت خود نیازمند باقی ماندن پلتفرم پرتابی به صورت ثابت در نقطه مورد نظر تا لحظه برخورد است. می توان دهلاویه را گزینه ای برای شرایطی در نظر گرفت که دشمن از سیستم های دفاع هوایی خاصی برخوردار نبوده و بالگرد خودی می تواند برای مدت زمان مشخصی در نقطه ای خاص باقی مانده و به هدایت موشک ادامه دهد.

موشک قمر بنی هاشم (ع): یک ترکیب خاص برای کبرهای ایرانی

موشک قمر بنی هاشم دیگر سلاح توسعه پیدا کرده برای بالگردهای کبری هوانیروز ارتش است. با نگاه اول به این موشک متوجه می شویم که در بحث طراحی با یک الگوگیری از موشک سایدوایندر آمریکا مواجه هستیم. این موشک در اصل یک موشک هوا به هوا است که به نوعی اصلی ترین سلاح برای جنگنده های غربی در چند دهه اخیر شناخته می شود. موشک قمر بنی هاشم سلاحی است هم هوا به هوا و هم هوا به سطح با برد بیش از ۸ کیلومتر که بر اساس تصاویر منتشر شده از آن سیستم جستجو گر فروسرخ استفاده می کند.

یکی از نقاط قوت این موشک ایرانی توان "قفل بعد از شلیک" است که آن را در جریان درگیری هوایی با سایر بالگردها یا اهداف زمینی توان عقب نشینی به پلتفرم پرتاب کننده را می دهد. در این موشک تعقیب منابع گرمای هدف مسئله اصلی است و به همین خاطر می توان آن را هم بر علیه اهداف هوایی و هم بر علیه اهداف زمینی به کار برد. البته بر اساس آنچه توسط مقامات نیروی زمینی اعلام شده قابلیت تغییر و نصب جستجوگرهای دیگری نیز روی این موشک وجود دارد.

در سالهای قبل در آمریکا مدلی از موشک سایدوایندر به صورت آزمایشی بر علیه اهداف زمینی نیز مورد آزمایش قرار گرفت. به طور کلی این موشک برای درگیری با اهداف سبک زمینی گزینه ای مناسب است. موشک قمر بنی هاشم (ع) علاوه بر اضافه کردن یک توانایی بسیار مهم برای بالگردهای کبری هوانیروز در بحث مقابله با اهداف پروازی از جمله بالگردهای دشمن، گزینه بسیار مناسبی برای مقابله با اهداف زمینی سبک از جمله خودروهای انتحاری است.

موشک حیدر: ضد زرهی مدرن برای نبردهای امروزی

اما دیگر سلاح رونمایی شده برای هوانیروز موشک "شلیک کن – فراموش کن" حیدر با برد بیش از ۸ کیلومتر است. موشکی که بر اساس تصاویر منتشر شده از سیستم هدایتی تصویر ساز فروسرخ مجهز شده است. سامانه هدایت بر اساس تصویر فروسرخ یکی از انواع روش‌های مورد استفاده در نسل سوم هدایت در موشک‌های ضد زره یعنی هدایت به سبک "شلیک کن-فراموش کن" هستند. در موشک‌های بهره‌مند از جستجوگر تصویری فروسرخ، داده‌های تصویری حسگر از طریق خط ارتباط داده به سامانه پرتاب نیز منتقل می‌شود. با استفاده از یک پایگاه اطلاعات ذخیره شده در موشک می‌توان با بهره‌گیری از توانمندی‌های تحلیل تصویر، هوشمندی بالایی برای موشک در انتخاب اهداف و تغییر آنها به صورت خودکار (در صورت الزام در شرایط نبرد) هم فراهم کرد.

موشک های ضد زره OMTAS ساخت ترکیه، NAG ساخت هندوستان و جاولین ساخت آمریکا از جمله موشک هایی هستند که از این فناوری بهره می برند. موشک حیدر را می توان وارد کننده هوانیروز به فضای نبردهای قرن ۲۱ از نظر سامانه های تسلیحاتی دانست. این موشک توان نفوذ به بیش از ۱۰۰۰ میلی متر زره را نیز دارد و با عملیاتی شدن، تحول مهمی در افزایش قدرت رزمی بالگردهای نیروهای مسلح کشورمان شاهد خواهیم بود.

چرا برد بیش از ۸ کیلومتر؟

یک نکته مهم درباره هر سه موشک رونمایی شده برای هوانیروز بحث برد این موشک ها است که به بیش از ۸ کیلومتر رسیده که این برد امروزه به نوعی اندازه استاندارد برای موشک های ضد زره پرتاب شونده از بالگردها محسوب می‌شود و آنها را از دسترس بسیاری از موشک های ضد هوایی کوتاه برد مرسوم، خصوصاً گونه های دوش پرتاب، خارج می کند. این تسلیحات نه فقط با افزایش قدرت آتش بالگردهای کبری هوانیروز شده و بلکه باعث افزایش سطح حفاظت و بقاء پذیری آنها در میدان نبرد نیز می شوند.

توسعه این سه سلاح در کنار ارتقاء سامانه های هدف گیری در بالگردهای کبری و انجام به روزرسانی در داخل کابین آنها نشانگر یک برنامه گسترده برای ارتقاء توان رزمی هوانیروز است. تجربیات به دست آمده از حضور در میدان های نبرد در سوریه و عراق نشان داده که حضور بالگردهای رزمی در میدان نبرد همچنان یک عامل مهم و تاثیرگذار در تعیین برنده و بازنده است و با عمردهی انقلابی به بالگردهای موجود در کنار تلاش برای ساخت نمونه های بومی و کاملاً ایرانی، می توان از این قدرت مهم نیروهای مسلح برای مقابله با هر نوع تهدید، اطمینان حاصل کرد.