هرچند شوراییان، کارشناسان و مسئولان استان هر یک مشکلات و تنگناهای موجود در این حوزه را از دید خود مینگرند اما به نظر میرسد پرداختن به کارهای روزمره و غفلت از داشتن برنامههای کوتاه، میان و بلندمدت برای اداره شهرها همچنان بهعنوان مهمترین چالش پیش روی شوراها و شهرداریهاست.
رئیس شورای اسلامی شهر فاضلآباد ابهامات و اشکالات قانونی را دلیل عدم کارایی شوراها دانست و به خبرنگار ما گفت: حدود ۸ اصل از اصول قانون اساسی به موضوع شوراها اختصاص پیداکرده که نشاندهنده اهمیت و جایگاه شوراها در اداره امور شهرها و روستاهاست.
حسینعلی دیلم کتولی بابیان اینکه مطابق با قانون شوراها از ارکان تصمیمگیری و اداره امور کشور هستند و کارکردی شبیه به نمایندگان مجلس شورای اسلامی دارند، افزود: هماکنون با توجه به قوانین شوراها، شوراهای اسلامی شهر و روستا به شوراهای دهیاری و شهرداری تبدیلشدهاند و در زمینههای اجتماعی، عمرانی، فرهنگی، رفاهی، آموزشی و بهداشتی مشارکت ندارند.
ابهام در قوانین شوراهای فرادستی
عضو شورای شهرستان علیآبادکتول و عضو شورای استان ادامه داد: در شرح وظایف شوراها بندهایی در خصوص مدیریت یکپارچه و متمرکز شهری آمده است که در عمل کمتر اجرایی میشود.
وی اضافه کرد: هرچند قوانین مرتبط با شهرداریها و دهیاریها تا حدودی مشخص است اما این شفافیت بهغیراز شورای عالی استانها در شوراهای فرادستی (شورای شهرستان، بخش و استان) وجود ندارد و قوانین کاملاً مبهم نبوده و از شفافیت لازم برخوردار نیست.
وی تصریح کرد: این ابهامات حتی در تهیه مکان و تجهیزات منابع مالی و نیروی انسانی و ... برای شوراهای استان وجود دارد و درحالیکه ازنظر ساختاری و تشکیلاتی در بالاترین نقطه هرم شورایی استان قرار دارد.
وجود مشکل در ساختار فرهنگی و اجتماعی شوراها
درحالیکه این عضو شورای اسلامی ابهامات و اشکالات قانونی را دلیل عدم کارایی شوراها میداند اما یک دکترای مدیریت استراتژیک و کارشناس ارشد مدیریت تحول اشکال اصلی شوراها را در ساختار فرهنگی و اجتماعی آن دانست و به خبرنگار ماگفت: مشکلات شوراهاي کشور در دو بخش گرفتاریها و موانع و همچنین پيشبرد برنامهها و اهداف در تعامل با دستگاههای اجرايي قابل دستهبندی است.
ابوالفضل پاکدامن بابیان اینکه قاعدتاً ابهامات قانوني و حقوقي در قوانين شوراها ديده میشود که نيازمند بازنگري است، افزود: اگر قوانين شوراها متناسب با شأن و جايگاه آنها تفسير شود میتوان اميد داشت بتوان از اين طريق مشکلات شوراها و بهتبع آن شهرداریها را رفعورجوع کرد.
وی بابیان اينکه ساختار فرهنگي و اجتماعي شوراها نيز با مشکل مواجه است، ادامه داد: ميزان علاقهمندی و مشارکت مردمي در امور شوراها بسيار کمرنگ است و شوراها به دليل نداشتن بودجه مستقل با مشکلات اقتصادي و مالي دستبهگریبان هستند.
پاکدامن اضافه کرد: در حال حاضر قالب شهرداریهای کشور درآمد پايدار و مستمر ندارند و سهم آنها از عوارض و ماليات کم است و شهرهاي زير ۲۰ هزار نفر با مشکلات مالي مواجه هستند.
وی خاطرنشان کرد: برخي از فعالیتهای تهديد جدي براي شوراهاست و عزل و نصب زودهنگام شهرداران یکی از بزرگترین آفت شوراها و شهرداریهاست.
پاکدامن تصريح کرد: روزمرگي و بیبرنامگی يکي ديگر از آسیبهای جدي شوراهاي کشور است که توانمندسازی و تقويت نظام شورايي با برگزاري دورههای آموزشي میتواند در کاهش این معضل تأثیرگذار باشد.
محدودیت در اعتبارات و اختیارات شوراها
اما ظاهراً تنگناها و مشکلات شوراها در این موارد خلاصه نمیشود، یک کارشناس ارشد برنامهریزی شهری دراینباره به خبرنگار ما اظهار کرد: محدوديت و نبود اختيارات و اعتبارات حقوقي و مالي لازم در مقايسه با مسئوليت و شرح وظايف محوله در قانون و عدم همكاري دستگاههای اجرائي با شوراها و بیتوجهی به خواستههای آن و وجود نواقص قانوني از چالشهای فراروی شوراهاست.
علی خدادادی به نبود مرجع مشخص جهت بررسي و پيگيري اختلافات حقوقي شوراها با اشخاص حقيقي و حقوقي و عدمحمایت از شوراها در پيگيري خواستههای عمومي و مصوبات شورا بهویژه در محاكم حقوقي و قضائي اشاره و تصریح کرد: محدوديت سطوح مكاتبات و پيگيري شوراهاي شهر و روستا و همچنین ضعف در ساختار اداري و تشكيلات اداري شوراها (نحوه تشكيل جلسات، غيبت اعضاء و رسميت جلسات، سلب عضويت، اكثريت مطلق و نسبي و...) هماکنون گریبان گیر شوراهاست.
وی از نبود ابزار قانونی در شوراها جهت اعمال بعد نظارت بر عملکرد دستگاههای اجرائي حسب وظايف محوله بهعنوان چالش دیگر یادکرد و گفت: نبود و يا حضور بسيار محدود و منفعل اعضاي شوراها در کارگروهها و کمیتههای تصمیمگیرنده در خصوص مديريت شهري و توزيع منابع مالي و اعتباري در سطوح مختلف و كمبود منابع مالي پايدار براي اداره امور شهرها و روستاها و بنيه مالي ضعيف بيشتر شهرداریهای استان و کشور است.
خدادادی نقص در قوانين مربوط به شرايط ثبتنام كانديداها، نحوه برگزاري تبليغات و انتخابات و بیتجربگی منتخبين با مديريت مشاركت شهرها و روستاها و محدوديت و ضعف در فعاليت شوراهاي فرادستي (شوراهاي شهرستان، استان و شوراي عالي استانها) را مانع بزرگ برای فعالیت شوراها دانست و خاطرنشان کرد: پايين بودن سطح دانش و آگاهي کارکنان شهرداریها و ساختار نامناسب سازماني در شهرداریها و دخيل کردن برخي خواستهها و انتظارات قومي و محلي و اعمالنفوذ مراجع مختلف در تصمیمگیریهای شوراها از دیگر چالشهای موجود در این حوزه است.
وی اشارهای هم به چالش عدم كارآئي و بروز نبودن برخي قوانين (با قدمت طولاني) درزمینهٔ مديريت شهري بهویژه در شهرداریها در مقابل رشد سريع و متنوع ساختارهاي توسعه در شرایط فعلی کرد وگفت: پايين بودن سطح فرهنگ مشاركت و فعاليت شورایی در تصمیمگیریها، پيگيري و انجام امور محوله در بين برخي منتخبان شوراها و... نیز در چالشها و موانع پیش رو برای فعالیت مؤثر شوراها در مدیریت شهری است.
این کارشناس مدیریت شهری همچنین به انتظارت شوراها از مسئولين اشاره کرد و ادامه داد: تعامل و همكاري بيشتر دستگاههای اجرائي و مسئولين با شورا، اصلاح قوانين و افزايش اختيارات قانوني شوراها و تسريع و اجراي صحيح قوانين در جهت كارآمدي مديرت شهري (اجراي ماده ۱۳۶ قانون برنامه سوم توسعه) از مهمترین انتظارات بهحق شوراهاست.
خدادادی افزود: حمايت و پشتيباني دستگاههای اجرائي از مصوبات و پيگيري قانوني شوراها و كمك و مساعدت به آنها در جهت تحقق اهداف توسعه نظام، انجام فعالیتهای فرهنگي و ارتقاء سطح فرهنگ عمومي جامعه در پذيرش و التزام به فعاليت در چهارچوب نظامهای شورایی در سطوح مختلف نیز از دیگر انتظارات است که در صورت تحقق میتواند به بهرهوری بهتر از عملکرد شوراییان منجر شود.
روزمرگی و کمتحرکی مهمترین آسیب شوراهای استان
هرچند تماسهای مکرر با مدیرکل شهری و امور شوراهای استانداری گلستان میسر نشد اما مدیرکل سابق شهری و امور شوراهای استانداری گلستان باظرافت بیشتری به تنگناها و چالشهای موجود در این حوزه اشاره و بر برونرفت از روزمرگی که تنها در سایه تدوین برنامههای کوتاه، میان و بلندمدت میسر است، تأکید کرد و به خبرنگار ما گفت: در قانون اساسی وظایف شوراها در توجه به مسائل کلان و زیربنایی و همچنین ارتقاء وضعیت بهداشتی، درمانی و خدماتی به شهرها مورد تأکید قرارگرفته است.
عبدالرضا چراغعلی افزود: اگر واقعبینانه به مسائل مرتبط با شوراها توجه کنیم درمییابیم که بخش عمده چالشهای موجود ناشی از نوپا بودن شوراهاست و متأسفانه در سه دوره گذشته این موضوعات کمتر موردتوجه قرارگرفتهاند.
وی با تأکید بر اینکه شوراها باید شورای شهر باشند نه شهرداری، ادامه داد: نیازهای کلان فقط با تشکیل کمیتههای تخصصی و بهرهمندی از افراد صاحبنظر و خرد جمعی میسر است، نکتهای که بهصراحت در قانون به آن اشارهشده اما ما تاکنون در گلستان در این حوزه موفق نبودهایم.
چراغعلی متذکر شد: تاکنون راههای برونرفت از چالشها و تنگناهای موجود در شوراها و شهرداریها از سوی استانداری گلستان اعلام و تأکید شده، روزمرگی و کمتحرکی مهمترین چالش فراروست و پویایی شهرها و شهرداریهای استان در خروج از روزمرگی نهفته است.
وی خاطرنشان کرد: شوراها نباید کم اثر باشند و وجود ایراد در قوانین نباید بهانهای برای کم اثر بودن آنها باشد.
مدیرکل سابق شهری و امور شوراهای استانداری گلستان در پاسخ به این سؤال که آیا راهحلهایی برای رفع ابهامات و ایرادات وجود دارد، اظهار کرد: بله در دوره سوم شوراهای اسلامی که بنده عضو شورای مرکز استان بودم در خصوص معضلات زیستمحیطی دو مرحله پا را از حوزه شهر و استان فراتر نهاده و با دفتر مقام معظم رهبری مکاتبه داشته و ایشان دستوراتی را در این دو حوزه ارائه داشتند.
وی با تأکید مجدد بر اینکه کمتحرکی در هیچیک از شوراهای اسلامی شهرهای استان پسندیده و قابلقبول نیست، یادآور شد: شوراها موظفاند در صورت وجود ایرادات و ابهامات قانونی از وزارت کشور استعلام کنند.
چراغعلی متذکر شد: شوراهای شهر هماکنون به شورای شهرداری تبدیلشدهاند و بهجای پرداختن به مسائل کلانشهری به موضوعات سطحی و پیشپاافتاده توجه میشود و باکمال تأسف در گلستان هنوز از ظرفیت تخصصی اعضاء شوراها در جایگاه آنها استفاده مطلوب نشده است.
به نظر میرسد خروج شوراها از ریل برنامهریزی و تمرکز بر روزمرگی هماکنون اصلیترین چالش شوراها و شهرداریهاست و چارهای جز تدوین برنامه و چشماندازهای کوتاه، میان و بلندمدت در شهرها وجود ندارد.
انتهای پیام/
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد