به گزارش گلستان ما؛ «وقف فرهنگی» برخوردار ساختن اقشار محروم جامعه از مزایای عرصه فرهنگ در جهت توسعه فرهنگی جامعه است،سنّتی مبارک که خون خلاقیت را در رگ‌های جامعه می دَواند،وقتی ارزش مسلّط جامعه خلاقیت شود،تفکر پویا احیاءمی گردد و با زنده شدن تفکّر،آن جامعه هرگز رو به فقر گام برنمی دارد.

 وقف فرهنگی کمک به پویایی و تعالی فرهنگ و ارزش های مطلوب همچون آگاهی،دانش‌اندوزی و بالندگی است. کاری که نتیجه آن را تنها یک نسل بلکه نسل های متعددی تجربه خواهند کرد.

متاسفانه عدم ورود رسانه به حوزه وقف،که یا از سَر ترس های بیجا از این ساحَت و یا عدم درک لزوم توجه به این مسئله بوده ، وقف فرهنگی شناخته نشده و مغفول واقع شده است.  

قدر مسلّم اینکه با وجود مسائل مبتلا بِه کنونی مثل بهداشت و درمان(بیماری کرونا و ...)کوچک شدن سفره مردم،مشکلات تحصیل دانش آموزان،دانشجویان و طلاب حوزه علمیه،آب و محیط زیست ،اشتغال و بیکاری،مسکن محرومان و... در رویکرد وقف بایدتغییر اساسی صورت پذیرد.
درنگاهی تاریخی « وقف فرهنگی» در قالب معروف و مرسوم آن در زمینه های متعدد همچون تأسیس مدارس،کمک‌هزینه تحصیلی طلاب و دانش آموزان، تهیه وسایل تحصیلی،وقف کتاب و کتابخانه و انتشار کتاب از درآمد موقوفات نمود می‌یابد.

خواجه نظام الملک نخستین کسی است که در اواسط قرن پنجم هجری به‌واسطه تأسیس مدارس در ممالک اسلامی نظیربغداد،اصفهان،نیشابور وهرات و غیره، شهرت یافت؛ بازارها،کاروانسراها، گرمابه ‌ها و ده‌هاملک دیگر دراطراف دور و نزدیک مدرسه خریداری و وقف مدرسه می شد که هزینه‌ آن به شش صد هزار دینار می رسید.

عمده موقوفات استان گلستان،به لحاظ تاریخی مربوط به دوره قاجاریه و زمانی است که مردم برای برپایی مجالس مذهبی بویژه عزاداری امام حسین(ع)مشکل داشته و واقفین با اهداء مِلک خویش نسبت به رونق این محافل اقدام می کردند که تصمیماتی از سَر بصیرت و کاملاً بروز بوده است.  
در حال حاضر عمده موقوفات در دو بخش «موقوفات و حوزه بقاع متبرکه» است که موقوفات در گرگان بیشتر از جاهای دیگر استان بوده که در این دو حوزه آسیب های فراوانی دیده می شود .
مسئول اداره کل اوقاف و امور خیریه استان گلستان، بر اساس پرونده‌های موقوفات موجود مدعی است که ۹۰درصد موقوفات،اطعام عزاداری محرّم و مختص عزاداری امام حسین(ع)و ائمه اطهار(ع)است.

آسیب جدّی وضعیت این است که وقف به طور مستقیم در حوزه فرهنگ و اجتماع ورودی نداشته و کارکرد وقف دراین زمینه تقریباً صفر و انگیزه کمک به محرومان و توسعه فرهنگ دینی و ملّی در آن وجود ندارد  .

جالب اینجاست که عمده ورود مردم در این دوره به حوزه وقف نیز منحصر به ایجاد و ساخت مسجد و حسینیه و زینبیه در حدّ ایجاد ساختمان و تاسیسات است .

هرچند به تازگی با ساخت چند مدرسه و مکان آموزشی وقفی توسّط خیّرین مدرسه ساز بارقه های اُمیدی در این زمینه دیده می شود ولی برای ادامه حیات وقف فرهنگی اصلاً کافی نمی باشد .

مشکل عمده در این مسیر ، عدم وجود قوانین محکم و روشن در حوزه های وقف فرهنگی است که باعث شده برخی موارد آموزش و پرورش به راحتی این موقوفه های فرهنگی را تغییر کاربری داده و از استفاده و دسترس مردم خارج کند .

واقفین مدارس‌ علمیه و نیز سایر مردمی که‌ به‌ امر وقف‌ با‌انگیزه آموزشی اقدام می‌کردند،برای‌ اداره این مراکز یعنی پرداخت حقوق استادان،طلاب و خدام،تعمیر و نگهداری مدرسه و غیره،مکان‌های تجاری،مسکونی،زمین،باغ،حقّابه و غیر وقف می‌کردند باعث شده که هیچگونه دستگاه حاکمیّتی اجازه ورود به این مقوله را نداشته و تقریباً دست نخورده باقی مانده اند .

«وقف فرهنگی» در حوزه رسانه می تواند یکی از بهترین کارکرد ها را در این عرصه داشته باشد تولید، تقویت و پشتیبانی از اهل قلم و اصحاب رسانه ابوذری یکی از این کارکرد هاست .

یکی دلائل سُست بودن بنیان اصحاب رسانه نداشتن پشتیبان مالی و لجستیک است.اهل قلم و رسانه ابوذری زمانی می تواند مستقل عمل کند و زشتی ها،پلشتی هاو نارسائی ها را به تصویر بکشد و از تماس های تلفنی و هارت و پورت صاحبان قدرت نهراسد که از جائی « رزق لایحتسب » داشته باشد و این می تواند وقف فرهنگی باشد .

وقف فرهنگی در حوزه رسانه می تواند ابوذر آفرین باشد زیرا کسی توانائی تغییر کارکرد موقوفه به چیز دیگری ندارد و این برای رسانه مصونیت زاست. و این زمانی قدرت و استحکام بیشتری می یابد که مردم هم واقف و هم متولّی وقف فرهنگی شوند .  

وقف موسسات فرهنگی رسانه‌ای،با تولیت و سرپرستی خیّرین رسانه ،می تواند در آموزش،ارائه خدمات لجستیک و پشتیبانی،جشنواره‌ها و تقویت رسانه های انقلابی و ارزشی ابوذر آفرین باشد .

به قلم محمد دیلم کتولی

انتهای پیام/