به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «گلستان ما»؛ ۲۸ سال از روزی میگذرد که نام «گلستان» بر نقشه تقسیمات کشوری ایران نقشبست؛ استانی که تولد آن حاصل سالها تلاش، همدلی و پیگیری مستمر مردمی است که خواهان استقلال اداری و توجه ویژه به خطه شمال شرقی خزر بودند در گفتگو با هانی حسام، فعال اجتماعی گلستان، بخشی از این مسیر پر فراز و نشیب را مرور کردهایم.
ریشههای تاریخی یک مطالبه مردمی
هانی حسام در گفتگو با خبرنگار ما گفت: استان گلستان پیش از رسمی شدن، از لحاظ فرهنگی و هویتی ویژگیهای خاص خود را داشت. منطقهای که امروز گلستان مینامیم، در گذشته با نامهای مختلفی چون «استرآباد» و «گرگان و دشت» شناخته میشد و از دیرباز برای خود تا حدی استقلال فرهنگی و اجتماعی قائل بود.
وی افزود: در سالهای پیش از انقلاب اسلامی هم نشانههایی از نوعی استقلال اداری در این منطقه دیده میشد، مثلاً اداره آموزشوپرورش گرگان تابلویی داشت با عنوان «اداره کل آموزشوپرورش منطقهای گرگان» هرچند زیرمجموعه استان مازندران بود، اما همین خودآگاهی اداری مردم را بهسوی مطالبهٔ استقلال بیشتر سوق میداد.
دلایل شکلگیری مطالبه استقلال اداری
به گفته حسام، گستردگی جغرافیایی مازندران و فاصله طولی آن از رامسر تا مراوهتپه، موجب میشد مناطق شرقی کمتر موردتوجه و رسیدگی باشند.
وی در این باره گفت: مردم گلستان معتقد بودند که ظرفیتهای طبیعی و انسانی این خطه نیازمند مدیریت مستقل است، همین مسئله باعث شد از دهه ۱۳۵۰ به بعد، مطالبه استان شدن به خواستهای فراگیر میان اقشار مختلف مردم تبدیل شود.
از سخنرانی شهید رجایی تا نقش روحانیون بومی
این فعال اجتماعی با یادآوری رویدادهای ابتدای انقلاب گفت: سال ۵۹ شهید رجایی به گرگان آمد و در استادیوم آزادی سخنرانی کرد. در آن مراسم، مرحوم آیتالله طاهری از طرف مردم، درخواست تشکیل استانی مستقل برای منطقه گرگان و دشت را مطرح کرد. این مطالبه در سالهای بعد توسط آیات نورمفیدی و طاهری با جدیت پیگیری شد.
وی ادامه داد: از مجلس دوم (سال ۱۳۶۳) به بعد، نقش حجتالاسلام حاجآقا علوی - نماینده وقت گرگان - در پیشبرد این موضوع بسیار برجسته بود. در طول ۱۲ سال نمایندگی او، مسئله استان شدن از طریق نطقها و مکاتبات رسمی با مسئولان وقت کشور دنبال شد.
حمایت آیتالله هاشمی و تسریع روند اداری
حسام در بخشی از گفتوگو اشاره کرد: در میان اسناد باقیمانده از آن زمان، نامهای از آیتالله هاشمی رفسنجانی وجود دارد که ذیل یکی از درخواستهای حاجآقا علوی برای وزارت کشور نوشتهاند: گرگان لیاقت استان شدن را دارد. همین جمله، در واقع مهر تأییدی بود که روند بررسی در وزارت کشور را سرعت بخشید.
روایت از ستادهای مردمی و پیگیریهای محلی
وی همچنین از نقش نهادهای مردمی و گروههای استقبال محلی از مقامات کشوری یادکرد و گفت: در سفر مسئولان عالیرتبه - از جمله مقام معظم رهبری در سال ۷۴، آقای هاشمی رفسنجانی رئیسجمهور وقت و آقای ناطق نوری رئیس مجلس - ستادهای استانی تشکیل میشد. در این ستادها یکی از موضوعات همیشگی، تنظیم شعارها و پلاکاردهای مرتبط با مطالبه استان شدن بود. مردم میخواستند صدایشان شنیده شود.
از اردبیل تا گلستان؛ موج تغییرات ملی
به گفته حسام، همزمان با تحولات جهانی دهه ۹۰ میلادی و فروپاشی بلوک شرق، ایران نیز وارد دورهای از اصلاحات ساختاری شد وی توضیح داد: در آن زمان استان اردبیل نخستین منطقهای بود که از آذربایجان شرقی جدا شد و به استان مستقل تبدیل گردید. سپس قزوین و در ادامه، گلستان نیز بهعنوان سومین استان تازهتأسیس کشور معرفی شد. این روند بخشی از سیاست تمرکززدایی و توسعه متوازن کشور بود.
تحقق آرزو در ۱۶ آذر ۱۳۷۶
هانی حسام در پایان گفت: در ۱۶ آذر ۱۳۷۶، با تصویب هیئت دولت، استان گلستان رسماً از مازندران جدا شد و مرکز آن شهر گرگان تعیین گردید. آن روز نهتنها یک دستاورد اداری، بلکه تحقق آرزوی چند دهساله مردم این خطه بود؛ آرزویی که با صبر، پیگیری و همدلی اقشار مختلف جامعه محقق شد.
وی ابراز داشت: در مسیر تحقق این مطالبه، بسیاری از مدیران و دلسوزان نقش داشتند. از جمله طهماسبی استاندار فعلی که در زمان مجلس چهارم رئیس یکی از ادارات مهم منطقه بود و بعدها بهعنوان استاندار گلستان منصوب شد. نام همه خدمتگزاران این راه در حافظه تاریخی مردم ماندگار است.
فعال اجتماعی و از همراهان فرایند تشکیل استان گلستان از روند نهایی تصویب قانون استان شدن این منطقه سخن گفت و برخی چهرهها و پیگیریهای مؤثر را در این رویداد تاریخی یادآور شد.
وی تأکید کرد: استان شدن گلستان تنها تغییر نام نبود، بلکه خواسته مردم برای توسعه و رسیدن منطقه به جایگاه واقعی خود بود.
از لایحه دولت تا رأی نهایی مجلس
به گفته حسام، در فروردین ۱۳۷۶، دولت وقت به ریاست آیتالله هاشمی رفسنجانی، لایحه تشکیل استان گرگان را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد.
وی افزود: در آن زمان، دوره نمایندگی حاجآقا علوی به پایان رسیده بود و نمایندگان تازهای مانند مرحوم قندهاری از گرگان و علیاصغر احمدی از شاهرود در مجلس پنجم حضور داشتند. باوجود تغییر ترکیب نمایندگان، پیگیریها برای تحقق لایحه با جدیت ادامه یافت.
ترکیب سیاسی مجلس و نقش نمایندگان گلستان
حسام ادامه داد: مجلس پنجم به ریاست آقای ناطق نوری و با اکثریت جناح راست اداره میشد. باوجود این، تعامل و رایزنی گسترده چهرههایی چون حاجآقای علوی، قندهاری، احمدی، عباس محمدی، عینالله اعلا و هلاکو، زمینه طرح و تصویب نهایی لایحه را فراهم کرد همچنین آیتالله طاهری و آیتالله نورمفیدی نیز از طریق ارتباطات خود با مسئولان وقت، پیگیریهای مؤثری داشتند.
روز تاریخی ۱۶ آذر ۱۳۷۶
این فعال اجتماعی تصریح کرد: لایحه استان شدن پس از گذر از دو شور بررسی، در نهایت در ۱۶ آذر ۱۳۷۶ به تصویب مجلس رسید و چندی بعد نیز به تأیید شورای نگهبان رسید. این روز یکی از بهیادماندنیترین روزهای تاریخ معاصر شمال کشور است که آرزوی دیرینه مردم تحقق یافت. نخستین استاندار استان تازهتأسیس نیز مرحوم درازگیسو بود که سازماندهی ساختار اداری را بر عهده گرفت.
زمینههای اداری و استقلال بودجهای
حسام با اشاره به پیشزمینههای شکلگیری استان گفت: پیش از تصویب نهایی، منطقه دارای حدود ۱۴ اداره کل فعال بود که به همت مسئولان وقت، از جمله حاجآقای علوی، برای آنها ردیف بودجه مستقل کشوری تعریف شد. این نشان میداد که زیرساختهای استانی از مدتها قبل فراهم شده بود.
چرا نام «گلستان» انتخاب شد؟
وی درباره روند انتخاب نام استان افزود: در ابتدا عنوان «استان گرگان» پیشنهاد شده بود، اما برای حفظ وحدت منطقه و با پیشنهاد نمایندگان شرق استان، سرانجام نام «گلستان» برگزیده شد؛ نامی ریشهدار، خوشآوا و فراگیر که زیبایی فرهنگی منطقه را بازتاب میدهد.
حسام در بخش دیگری از گفتوگو تأکید کرد: استان شدن پایان راه نبود. هدف مردم و دلسوزان این بود که گلستان از نظر توسعه، اشتغال و زیرساختها رشد واقعی پیدا کند. امروز پس از گذشت بیش از دو دهه، هنوز در برخی بخشها کاستیهایی وجود دارد و باید مسئولان با نگاه عدالتمحور برای جبران آن تلاش کنند.
انتهای خبر/
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد