به گزارش گلستان ما، فرسودگی، رشد بافت میانی شهرها را مختل کرده و با ایجاد بافتهای نوظهور، هزینه های هنگفتی را به شهر تحمیل می سازد. بنابراین توجه به بافتهای تاریخی شهرها که از نوعی فرسودگی کالبدی و ضعف عمکردی رنج می برند، لزوم توجه به این بافت ها و رفع ناپایداری آنها را به موضوعی جدی و محوری بدل کرده است.

بافت تاریخی شهر گرگان با مساحتی بالغ بر 150 هکتار در مرکز شهر گرگان واقع شده و آثاری تاریخی از دوره های سلجوقی، صفوی، قاجار و پهلوی را در خود جای داده که امروزه بدلیل خروج افراد بومی و سکنی گزیدن مهاجرین به بافتی بی هویت و فاقد سرزندگی بدل شده و از فرسودگی کالبدی وضعف عملکردی رنج می برد.

یکی از راهکارهای احیاء بافت تاریخی شهر گرگان بازآفرینی خلاق بافت می باشد. مفهوم خلاقیت اساسا ریشه در ویژگی های انسانی دارد. امروزه عملا از خلاقیت به عنوان ویژگی کلیدی اقتصاد جوامع توسعه یافته نام برده می شود و از سوی دیگر یکی از عرصه های جدید و عمده بروز خلاقیت های اقتصادی را میتوان در فرهنگ و اقتصاد فرهنگی دید.

از این منظر فرهنگ محرکی است که سرمایه گذاران را به شهر جذب می کند و البته نقش فرهنگ به عنوان ایجادکننده تنوع در شهرها نیز قدرتمند است، چرا که منحصر به فرد شدن، ویژگیهای مکانی می شود. واین صفت منحصر به فرد شدن شهر در مقوله رقابت اقتصادی، دست مایه اصلی شکوفایی و رونق شهرها در ساختار جهانی اقتصاد است.

از منظر تاریخی، توسعه اقتصادی شهرها ماهیتا دارای وجه فرهنگی هم بوده است. وقتی از فرهنگ تحت عنوان صنایع فرهنگی در برنامه ریزی شهری استفاده می گردد به تبع آن تولیدات چنین صنایع(تولیدات فرهنگی)نیز مجموعا قابل دسته بندی و تعریف مشخصی هستند.

صنایع خلاق از سوی دیگر به گستره ای از حرفه ها ارجاع داده می شوند؛ صنایعی که ریشه در خلاقیت، مهارت و استعدادهای فردی داشته و پتانسیل های لازم جهت کارآفرینی را به واسطه بهره برداری از دارایی هوشمندانه ای که از صاحبانش دارند معرفی شده اند. صنایع خلاق در حدود 54 دسته کلی دارند که در 14 شاخصه اصلی قابل طبقه بندی هستند (رادیو تلویزیون، ورزش، هنر وادبیات، صنایع دستی، معماری، گردشگری و ...).

بنابراین راهکارهای بازآفرینی خلاق بافت تاریخی شهر گرگان به منظور احیاء و سرزندگی این بافت بدین گونه می توان برشمرد:

* ایجاد کاربری های فرهنگی مانند:کتابخانه، فرهنگسرا، تالار برپایی نمایشگاهها، جشن ها و مراسمات و ...
* ایجاد الزامات مورد نیاز گردشگران بعنوان یک صنعت خلاق.
* فراهم نمودن بستر فضایی برای اجرای مراسم های خاص نظیر برپایی مراسم عزاداری.
* تلفیق مراکز تفریحی، فرهنگی و تجاری برای شکل گیری فضاهای پویا و زنده.
* ایجاد بازارچه های تخصصی فروش صنایع دستی و فرهنگی.
* نوسازی و مرمت ساختمانهای ارزشمند تاریخی و نور پردازی این عناصر در شب.
* توجه به جنبه های نمادین بافت و تصویر برآمده از هویت فرهنگی آن.
* تقویت ارزش های فرهنگی بافت در راستای ارزش آفرینی اقتصادی.
* تدوین سیاستگذاری و برنامه ریزی فرهنگی به عنوان اصلی ترین رویکرد مداخله.
* ترسیم افق های جدید در سرمایه گذاری بافت(توریسم و ...).

به قلم کاظم تقی نژاد(دانشجوی دکتری شهرسازی)

انتهاي پيام/