به گزارش گلستان ما؛ متن پیش رو، یادداشتی است از غلامرضا خارکوهی* مورخ انقلاب اسلامی است که به مناسبت سالروز کشتار مردم انقلابی ایران در ۱۷ شهریور ۵۷ پیش روی شما قرار گرفته است.

مهمترين ويژگی مبارزات مردم پس از کشتار ۱۷ شهریور سال ۱۳۵۷ جهش فزاینده و فراگير آن بود که شاه را دچار افسردگی سیاسی کرد.

تا پيش از آن تحرکات سیاسی عمومی و علنی بطور كمرنگ يا به کندی انجام می شد، اما پس از کشتار ۱۷ شهریور که معروف به جمعه سیاه شد، روند مبارزات آشکارتر، گسترده تر و همگانی تر شد و سراسر ایران را فرا گرفت.

این امر به آن سبب بود که کشتار ۱۷ شهریور انعکاس وسیعی در داخل و خارج کشور داشت و شاه و شریف امامی- نخست وزیر- شدیداً زیر سئوال رفتند. به همین سبب جمعه سیاه ، رژیم را به خاک سیاه نشاند به طوری که در داخل و خارج به باد انتقاد گرفته شد و شاه دچار افسردگی سیاسی گردید.

کشتار ۱۷ شهریور موجب شد تا از آن پس خون مردم به جوش آید و دیگر رژیم پهلوی نمی توانست مبارزات مردم را کنترل و مهار نماید. زیرا روز ۱۷ شهریور چند هزار نفر از مردم بی سلاح و بی گناه که برای انجام یک راهپیمایی آرام در تهران تجمع کرده بودند از زمین و هوا مورد تهاجم ماموران حکومت پهلوی قرار گرفتند که حاصل آن به خاک و خون افتادن هزاران نفر از مردم مسلمان و انقلابی بود.

با این وجود هنوز ملی گراهایی مثل نهضت آزادی و جبهه ملی حاضر به نفی و طرد شاه از قدرت نبودند و به قانون اساسی رژیم شاهنشاهی باور داشتند و حتی می گفتند شاه در رأس حکومت باشد ولی در امور اجرایی دخالت نکند. به همین خاطر تا آن زمان ملی گراها و مخصوصاً نهضت آزادی و جبهه ملی هیچگاه موضع تندی علیه شاه اتخاذ نکردند.

این در حالی بود که حضرت امام از بهمن سال ۴۱ تا بهمن سال ۵۷ و تا پیروزی انقلاب تندترین مواضع را علیه رژیم پهلوی و مخصوصاً شخص شاه اتخاذ نمود و همواره بر کنار رفتن شاه تأکید می ورزید.

چنانکه در پیامی که به مناسبت کشتار ۱۷ شهریور از نجف اشرف فرستاد نوشت: «چهره ايران امروز گلگون است... ملت ايران! مطمئن باشيد كه دير يا زود پيروزی از آن شماست. شاه با حكومت آشتی ملی می خواهد روحانيت شريف ايران و سياسيون محترم را در كشتار خود سهيم گرداند ولی فريب او خيلی زود برملا گرديد.

« ان كيد الشيطان كان ضعيفا».... شما ای ملت محترم  ايران! كه تصميم گرفته ايد خود را از شر رژيم شاه خلاص گردانيد ... مطمئن باشيد كه هيچ قدرتی نمی تواند با شما كه بيداريد و به پا خواسته ايد روبرو شود.»

*غلامرضا خارکوهی سالهاست که در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی پژوهش می کند و در این راستا تاکنون ۱۴ عنوان کتاب و صدها مقاله و سخنرانی از وی منتشر شده است./ مهر

انتهاي پيام/